Bilişsel Tutarsızlık Nedir?

Bilişsel tutarsızlık bir kişinin aynı anda iki çelişkili inanç sistemine sahip olmasıdır. Bilişsel tutarsızlık, kişinin kendi düşünceleri arasındaki çelişkiyi fark etmesi ya da çözmesi durumunda ortaya çıkar. Bilişsel tutarsızlık, kişinin kendi kendine çelişen düşünceleri sürdürmesi durumunda da ortaya çıkabilir.

Bilişsel tutarsızlık, genellikle insanların kendileri arasında çelişkili düşünceleri sürdürmesi ve kendilerine sahip olmalarından dolayı geniş bir alana yayılmıştır. Buna göre, belirli bir konuda tutarlı veya tutarlı olmayan düşüncelerinin farkında olmayan ya da kendilerini tutarlı bir şekilde tutamayan kişiler, bilişsel tutarsızlık durumuna maruz kalabilirler. Bilişsel tutarsızlık, insanların sahip oldukları düşünce ve inançlar arasındaki çatışmalardan kaynaklanır.

Bilişsel Tutarsızlığın İki Temel Tipi

Bilişsel tutarsızlık, iki temel tipi olan aktif ve pasif bilişsel tutarsızlık olmak üzere ikiye ayrılır. Aktif bilişsel tutarsızlık, kişinin kendi düşüncelerinin çelişkili olmasına rağmen bunları sürdürmeyi seçmesidir. İnsanlar, akıllarında tutarlı olmayan iki farklı düşünce arasında seçim yapmak zorunda kalırlar ve bu durumda bilişsel tutarsızlık ortaya çıkar. Pasif bilişsel tutarsızlık ise, kişinin farkında olmadan kendi düşüncelerinin çelişkili olması durumudur. Pasif bilişsel tutarsızlık, kişinin kendi düşünceleri arasındaki çatışmayı fark etmemesi sonucunda ortaya çıkar.

Bilişsel Tutarsızlığın Etkileri

Bilişsel tutarsızlık, kişinin kendini kontrol etmesi, karar vermesi ve düşüncelerini değiştirmesi gibi temel sosyal becerilerini olumsuz etkileyebilir. Buna ek olarak, bilişsel tutarsızlık, kişinin problem çözme yeteneğini ve uzun vadeli planlar yapmasını etkileyebilir. Bilişsel tutarsızlık, kişide çelişkili davranışlar göstermesine ve karar vermekte zorlanmasına neden olabilir. Bilişsel tutarsızlık, kişide gerginlik ve strese neden olan bir durumdur ve bu durum, kişinin kendini yönetmesi ve arkadaşlarıyla ilişkileri üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Bilişsel tutarsızlığın etkilerini azaltmak için, kişinin kendisi arasındaki çatışmaları tanımlaması ve bunları çözmeye çalışması gerekir. Kişi, kendi düşüncelerinin birbiriyle çelişkili olmadığını anlamaya çalışmalı ve bu durumu değiştirmek için etkili çözümler bulmalıdır. Bilişsel tutarsızlığın etkilerini azaltmak için, kişinin kendisi ile ilgili çelişkili düşüncelerle yüzleşmesi ve bunları çözmeye çalışması gerekir.